Als zelfstandige betaal je belasting op je winst, dat is wat er van je omzet overblijft na aftrekbare beroepskosten. Hoe hoger die kosten, hoe lager je belastbaar inkomen… en dat is precies waarom je liefst zoveel mogelijk kosten inbrengt.
Maar wist je dat je ook kunt kiezen voor forfaitaire kosten? 👀
Wat zijn forfaitaire beroepskosten?
De meeste zelfstandigen kiezen voor werkelijke kosten, maar er is ook een tweede optie: de forfaitaire kosten. (code 1606 – 1657 in je personenbelasting-
- Werkelijke beroepskosten: bewijs met bonnetjes of facturen om je daadwerkelijke kosten af te trekken.
- Forfaitaire beroepskosten: je kosten zijn een vooraf vastgesteld percentage van je brutowinst, zonder administratieve rompslomp.
Beide methodes kies je jaarlijks, maar combineren is strikt verboden. Toch kun je elk jaar opnieuw bepalen wat het voordeligst is.
Hoeveel bedraagt het kostenforfait voor zelfstandigen? 💶
Dat hangt af van welk soort zelfstandige jij bent!
Hieronder vind je een overzichtelijke vergelijkingstabel van de forfaitaire beroepskosten voor zelfstandigen in België, uitgesplitst per categorie en per aanslagjaar. Zo krijg je in één oogopslag het verschil te zien tussen de verschillende regimes.
| Categorie zelfstandige | Aanslagjaar 2025 (inkomstenjaar 2024) | Aanslagjaar 2026 (inkomstenjaar 2025) |
|---|---|---|
| Eenmanszaak in bijberoep of hoofdberoep (geen vrij beroep) | 30% van brutowinst, max. €5.750 | 30% van brutowinst, max. €5.930 |
| Vrij beroep (zorgverlener, advocaat…) | Progressief afhankelijk van de winst, max. €5.050 | Progressief afhankelijk van de winst, max. €5.210 |
| Meewerkende echtgenoot | 5% van beroepsinkomen, max. €5.050 | 5% van beroepsinkomen, max. €5.210 |
1️⃣ Eenmanszaak in bijberoep of hoofdberoep (geen vrij beroep)
Geef je je zelfstandige activiteit aan in VAK XVII van de personenbelasting (nijverheids-, handels- of landbouwondernemingen)?
Dan mag je kostenforfait maximaal 30% van je brutowinst zijn, en ook sociale bijdragen en VAPZ worden apart bekeken. Die brutowinst bekom je door de omzet te verminderen met de aankoop van verkochte handelsgoederen.
Opgelet!
Er is een absolute bovengrens voor het kostenforfait van €5.930 op jaarbasis (voor inkomstenjaar 2025).
Praktisch voorbeeld
Je start met een webshop in bijberoep en draait €30.000 aan omzet. Je hebt voor €10.000 aan handelsgoederen gekocht en €4.500 aan betaalde sociale bijdragen. Daarnaast sloot je ook een vrij aanvullend pensioen (VAPZ) af voor €500.
Zo blijft er €15.000 brutowinst over, waarop je een kostenforfait van 30% mag toepassen. Dat zorgt voor €4.500 aan kostenforfait waarvoor je geen documenten moet inboeken. Later meer over hoe dat wél in je boekhouding terecht komt.
2️⃣ Vrije beroepen
Heb je een vrij beroep, dan geef je je zelfstandige activiteit aan in VAK XVIII van de personenbelasting (baten van vrije beroepen, ambten, posten of andere winstgevende bezigheden).
👩🏼⚕️ Voorbeelden van vrije beroepen zijn dokters, advocaten, kinesisten, architecten…
Indien dit het geval is, dan moet je het kostenforfait berekenen volgens schijven:
| Inkomensschijven | Percentage | Vast |
|---|---|---|
| Tot €7.310 | 28,7% | €2.097,79 |
| €7.310 – €14.520 | 10% | €2.818,97 |
| €14.520 – €24.160 | 5% | €3.300,97 |
| €24.160 – €82.460,83 | 3% | €5.050 |
Met een absoluut maximum van €5.050 op jaarbasis (voor aanslagjaar 2025). Betaalde sociale bijdragen en een VAPZ mag je ook hier apart inbrengen als kost.
Praktisch voorbeeld
Een beginnende advocaat heeft €30.000 omzet in zijn startjaar. Zij heeft gedurende het jaar €4.500 aan sociale bijdragen betaald en een VAPZ ter waarde van €500.
Zij mag dus een kostenforfait toepassen op de resterende €25.000 aan winst. Als we bovenstaande percentages toepassen komen we op een kostenforfait van €3.326,17.
| €25.000 | Inkomensschijven | Totaal |
| Schijf 1 (€7.310) | €7.310 * 28,7% | €2.097,79 |
| Schijf 2 (€7.210) | €7.210 * 10% | €721,18 |
| Schijf 3 (€9.640) | €9.640 * 5% | €482,00 |
| Schijf 4 (€840) | €840 * 3% | €25,20 |
| Totale forfaitaire kosten | =€3.326,17 |
3️⃣ Meewerkende echtgenoot
Als meewerkende echtgenoot mag je slechts 5% van je beroepsinkomen als forfaitaire kost inbrengen. Een stuk lager dus dan met een ander statuut!
Praktisch voorbeeld
Ben je btw-plichtig en wil je btw recupereren? 💰
Dan moet je wel je aankoopfacturen bijhouden!
De btw-administratie werkt niet met een forfait. Wil je btw recupereren, dan moet je hiervoor wel aankoopfacturen verwerken in je boekhouding.
Je kan wél enerzijds btw recupereren via je aankoopfacturen en anderzijds bij het indienen van je personenbelasting wel gebruik maken van het bedrag van de kostenforfait.
Kan ik achteraf beslissen welk systeem ik toepas?
Zeker en vast, je kan de werkelijke beroepskosten in je boekhouding stoppen en op het einde van het jaar constateren dat de forfaitaire beroepskosten toch hoger uitkomen.
Dan vul je in de jaarlijkse aangifte personenbelasting bij de code van de kosten simpelweg het bedrag in dat je volgens forfaitaire kosten uitkomt.
De kans dat de forfaitaire kosten hoger uitvallen dan je werkelijke beroepskosten is redelijk klein. Dat is een nadeel van forfaitaire kosten gebruiken.
Hoe kies ik voor forfaitaire kosten in mijn boekhouding?
Door het bedrag van de forfaitaire kosten in te vullen in je aangifte personenbelasting. Meer hoef je daar niet voor te doen.
Voor VAK XVII van de personenbelasting (nijverheids-, handels- of landbouwondernemingen) spreken we over code 1606.
Voor VAK XVIII van de personenbelasting (baten van vrije beroepen, ambten, posten of andere winstgevende bezigheden) spreken we over code 1657.
Kan ik forfaitaire kosten gebruiken met Dexxter?
In Dexxter kun je niet automatisch kiezen voor forfaitaire kosten. Je kunt er wel voor kiezen om geen aankoopfacturen toe te voegen waardoor je deze administratie niet moet doen. Of door deze kosten wel in te boeken, maar bij het invullen van je personenbelasting voor de forfaitaire kosten te kiezen.
De forfaitaire beroepskosten moet je zelf berekenen op basis van je brutowinst. De fiscus kiest niet automatisch voor het meest voordelige systeem voor jou.
Let op!
“De forfaitaire beroepskosten moet je zelf berekenen op basis van je brutowinst. De fiscus kiest niet automatisch voor het meest voordelige systeem voor jou. Gelukkig is het voor de meeste eenmanszaken sowieso voordeliger om met werkelijke kosten te werken.“
Conclusie?
De forfaitaire kosten klinken aantrekkelijk, maar zijn het (meestal) niet. Omdat zo’n kostenforfait maximaal 30% van je winst mag zijn met een streng maximumbedrag.
In veel situaties zorgen de forfaitaire beroepskosten voor een grotere winst en dus meer te betalen personenbelasting.
Veelgestelde vragen over forfaitaire kosten
Wie kan gebruik maken van forfaitaire kosten?
Alle zelfstandigen, maar ze zijn het handigste bij:
- Starters die nog geen grote investeringen doen.
- Eenmanszaken en zelfstandigen die weinig kosten hebben.
- Zelfstandigen die administratie willen beperken.
Kan ik btw terugvorderen bij forfaitaire kosten?
Ja en nee, de btw-administratie kent geen forfait: als je btw wilt recupereren, moet je wel je aankoopfacturen bijhouden en inboeken. Met andere woorden: om btw terug te krijgen, registreer je alsnog je werkelijke aankopen.
Je kunt wél tegelijkertijd het forfait voor de inkomstenbelasting toepassen. Je kan enerzijds btw recupereren via je aankoopfacturen en anderzijds bij het indienen van je personenbelasting gaan voor het bedrag van het kostenforfait. Voor de belasting geldt dus het forfait, maar je administratie moet wel volledig zijn voor de btw.
Hoe geef ik het forfait aan in mijn belastingaangifte?
Bereken hoeveel de kostenforfait voor jou bedraagt en schrijf dit in je belastingaangifte in het juiste vak. Je moet dit zelf berekenen, de fiscus kiest niet automatisch de meest voordelige methode voor jou.
Welk vak precies?
- VAK XVII (code 1606) van de personenbelasting voor nijverheids-, handels- of landbouwondernemingen.
- VAK XVIII (code 1657) van de personenbelasting voor baten van vrije beroepen, ambten, posten of andere winstgevende bezigheden