Sociale bijdragen worden door iedereen betaald, maar toch zijn er veel vragen. Hoeveel kost het? Wanneer moet ik betalen? En bouw ik als zelfstandige een pensioen op? In dit artikel vatten we de essentie van sociale bijdragen als zelfstandige nog eens samen.
Wat zijn sociale bijdragen?
Zowel werknemers als zelfstandigen betalen in België sociale bijdragen. In ruil daarvoor bouw je bepaalde rechten op, bijvoorbeeld voor als je ziek wordt of wanneer je met pensioen gaat. Bij werknemers zal de werkgever de bijdragen storten aan de overheid. Als zelfstandige ben je echter zelf wettelijk verplicht je aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je betaalt je sociale bijdragen dan elk kwartaal aan hen en zij storten de bijdragen door naar de overheid.
Berekening sociale bijdragen in het kort
- Voorlopige sociale bijdragen:
Als zelfstandige betaal je elk kwartaal een voorlopige bijdrage als voorschot. Deze voorlopige bijdrage is afhankelijk van je statuut en gebaseerd op je inkomen van drie jaar voordien. Als je toen nog geen zelfstandige was, gelden wettelijk vastgelegde voorlopige bijdragen.
- Definitieve sociale bijdragen:
Wanneer je exacte jaarlijks netto belastbaar inkomen bekend is bij de belastingen, worden je definitieve bijdragen berekend op basis van je inkomen van het jaar zelf. Hierop volgt de zogenaamde regularisatie. Was je voorlopige bijdrage te hoog? Dan krijg je het verschil terug. Omgekeerd kan het natuurlijk ook zijn dat je moet bijbetalen.
- Berekening sociale bijdragen:
Vanaf een netto belastbaar jaarinkomen van minstens 16.861,46 euro, betaalt iedere zelfstandige in hoofdberoep, bijberoep of student zelfstandige hetzelfde bedrag aan sociale bijdragen. Dit bedrag bedraagt 20,5% van het inkomen onder 72.810,95 euro en 14,16% van het inkomen tussen 72.810,95 en 107.300,30 euro. Is je netto belastbaar jaarinkomen nog hoger? Dan betaal je enkel bijdragen op het bedrag onder de 107.300,30 euro.
Is je netto belastbaar jaarinkomen lager dan 16.861,46 euro? Dan gelden er afhankelijk van je statuut andere bijdragen.
(Cijfers 2024)
Berekening van sociale bijdragen per statuut
Hieronder vatten we even in het kort de berekening van sociale bijdragen per statuut. Klik zeker ook door op het artikel specifiek voor jouw statuut onderaan de samenvatting!
Sociale bijdrage voor zelfstandige in hoofdberoep (eenmanszaak)
Als zelfstandige in hoofdberoep betaal je minstens 898,28 euro en maximaal 5.148,10 euro per kwartaal aan sociale bijdragen. Dit minimumbedrag geldt ook voor je voorlopige bijdragen.
De enige uitzondering op je minimumbijdrage geldt voor primostarters. Voor hen maakt de overheid een uitzondering en ligt het minimum op 463,88 euro per kwartaal gedurende het eerste jaar.
Hoeveel je exact betaalt aan sociale bijdragen vind je terug in onderstaande tabel en in dit uitgebreide artikel over sociale bijdragen voor zelfstandigen in hoofdberoep.
| Minimum Voorlopige bijdrage | Minimum definitieve bijdrage | Definitieve bijdrage jaarinkomen Schijf 1 (€ 0-€ 72.810,95) | Definitieve bijdrage jaarinkomen Schijf 2 (€ 72.810,95-€107.300,30) | Maximale Definitieve bijdrage | |
| Kwartaal 1 (primostarter) | € 344,31 | € 344,31 | (20,5% inkomen schijf 1) /4 – €119,57 primostarter korting | (20,5% inkomen Schijf 1 + 14,16% inkomen Schijf 2) /4 -€119,57 primostarter korting | € 5.148,10 |
| Kwartaal 2-4 (primostarter) | € 463,88 | € 463,88 | 20,5% Netto belastbaar jaarinkomen /4 | (20,5% inkomen Schijf 1 + 14,16% inkomen Schijf 2) /4 | € 5.148,10 |
| Kwartaal 5-12 | € 898,28 | € 898,28 | 20,5% Netto belastbaar jaarinkomen /4 | (20,5% inkomen Schijf 1 + 14,16% inkomen Schijf 2) /4 | € 5.148,10 |
| Na 3 jaar | Gebaseerd op je inkomen van drie jaar eerder | € 898,28 | 20,5% Netto belastbaar jaarinkomen /4 | (20,5% inkomen Schijf 1 + 14,16% inkomen Schijf 2) /4 | € 5.148,10 |
Sociale bijdrage voor zelfstandige in bijberoep
Als zelfstandige in bijberoep betaal je pas sociale bijdragen als je meer verdient dan 1.865,44 euro. Let wel op, ook als je definitieve jaarinkomen lager is dan dit bedrag, betaal je elk kwartaal een voorlopige bijdrage van 98,52 euro. Dit bedrag krijg je dan wel terug bij de definitieve berekening.
Je kan ook expliciet een vrijstelling van sociale bijdragen aanvragen aan je sociaal verzekeringsfonds, waarbij je verklaart dat je verwacht dat je netto belastbaar inkomen op jaarbasis onder de 1.865,44 euro zal uitkomen.
Hoeveel je sociale bijdragen exact bedragen, vind je terug in onderstaande tabel en in dit uitgebreide artikel over sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep.
Opgelet! Ben je geen volledig jaar zelfstandig? Houd dan zeker rekening met de proratisering!
| Minimum Voorlopige bijdrage / kwartaal | Definitieve bijdrage jaarinkomen <€1.865,44 | Definitieve bijdrage jaarinkomen Schijf 1 (€ 1.865,44-€ 72.810,95) | Definitieve bijdrage jaarinkomen Schijf 2 (€ 72.810,95-€107.300,30) | Maximale Definitieve bijdrage | |
| Sociale bijdrage op kwartaalbasis | € 99,38 | €0 | 20,5% Netto belastbaar jaarinkomen | 20,5% inkomen Schijf 1 + 14,16% inkomen Schijf 2 | € 5.148,10 |
Sociale bijdrage voor student-zelfstandige
Als student-zelfstandige betaal je pas sociale bijdragen als je meer dan 8.430,72 euro verdient. Verdien je minder, dan ben je vrijgesteld van sociale bijdragen. Let wel op, ook als je definitieve jaarinkomen lager is dan dit bedrag, betaal je elk kwartaal een voorlopige bijdrage van 98,52 euro. Dit bedrag krijg je dan wel terug bij de definitieve berekening.
Je kan ook expliciet een vrijstelling van sociale bijdragen aanvragen aan je sociaal verzekeringsfonds, waarbij je verklaart dat je verwacht dat je netto belastbaar inkomen op jaarbasis onder de 8.430,72 euro zal uitkomen.
Verdien je meer dan 8.430,72 euro, maar minder dan 16.861,46 euro? Dan betaal je enkel belastingen op het bedrag boven 8.430,72 euro.
Is je netto belastbaar jaarinkomen hoger dan 16.861,46 euro? Dan word je automatisch zelfstandige in hoofdberoep. Dit heeft gevolgen voor je sociale bijdragen, maar ook voor kindergeld en andere zaken!
Hoeveel je sociale bijdragen exact bedragen, vind je terug in onderstaande tabel en in dit uitgebreide artikel over sociale bijdragen voor student-zelfstandigen.
Ben je geen volledig jaar zelfstandig? Houd dan zeker rekening met de proratisering!
| Minimum Voorlopige bijdrage | Definitieve bijdrage jaarinkomen <€8.430,72 | Definitieve bijdrage jaarinkomen €8.430,72- €16.861,46 | Definitieve bijdrage jaarinkomen >16.861,46 | Maximale Definitieve bijdrage | |
| Sociale bijdrage op kwartaalbasis | € 99,38 (je kan een vrijstelling aanvragen) | €0 | 20,50% op het gedeelte van je inkomen boven € 8.430,72 | Bijdragen zoals een zelfstandige in hoofdberoep | € 5.148,10 |
Wat is de bovengrens aan winst om in aanmerking te komen voor een vrijstelling van je sociale bijdragen?
Niet iedereen betaalt sociale bijdragen. Afhankelijk van je statuut gelden er bepaalde winst bovengrenzen, waaronder je een vrijstelling geniet.
Vrijstellingen van sociale bijdragen zijn afhankelijk van je statuut.
Voor student-zelfstandigen en zelfstandigen in bijberoep gelden bepaalde maximale winsten die automatisch vrijgesteld zijn van sociale bijdragen.
Voor student-zelfstandigen geldt een vrijstelling tot een netto belastbaar jaarinkomen van €8.430,72.
Voor zelfstandigen in bijberoep geldt er een vrijstelling tot een netto belastbaar jaarinkomen van €1.865,45. Is je netto belastbaar jaarinkomen lager dan deze bedragen betaal je dus geen sociale bijdragen!
Uitzonderlijk voor zelfstandige in hoofdberoep
Ga je als zelfstandige in hoofdberoep door een moeilijke periode en heb je moeite om je sociale bijdragen te betalen, dan zijn er bepaalde voorwaarden waaronder je een vrijstelling van sociale bijdragen kan bekomen.
Hiervoor dien je bij het RSVZ een aanvraag in waarin je aantoont dat je tijdelijk je bijdragen niet kunt betalen en waarin je dit objectief aantoont. Je bouwt geen sociale rechten op voor deze periodes.
Wat zijn de beheerskosten per sociaal verzekeringsfonds?
Bovenop de wettelijke sociale bijdragen rekenen sociaal verzekeringsfondsen ook beheerskosten aan. Deze kosten verschillen per sociaal verzekeringsfonds en zijn een percentage van je sociale bijdrage. Hieronder vind je een overzicht van de beheerskosten in 2024.
| Sociaal verzekeringsfonds | Beheerskosten (2024) |
| Xerius | 3,05% |
| Acerta | 3,05% |
| Group S | 3,90% |
| Liantis | 3,95% |
| Avixi | 4,00% |
| Caisse d’Assurances Sociales de l’UCM | 4,05% |
| Securex | 4,10% |
| Partena | 4,25% |
| Nationale Hulpkas voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen | 4,25% |
Welke rechten bouw ik op met sociale bijdragen?
Op het eerste zicht lijken de sociale bijdragen vooral een kostenpost. In bepaalde situaties kan je er echter heel wat voor terugkrijgen ook.
Je sociale bijdragen geven je namelijk recht op:
- Pensioen
- Terugbetaling medische kosten
- Uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid, mantelzorg, zwangerschap en adoptie
- Rouwverlof, adoptie-, pleegouder-, vaderschaps- en geboorteverlof
- Gezinsbijslag
- Overbruggingsrecht bij een faillissement
